Samowola budowlana

Jest to temat rozległy, gdyż obejmuje zarówno roboty budowlane polegające na wybudowaniu obiektu budowlanego, a także roboty budowlane w istniejących już obiektach polegające na jego przebudowie lub remoncie. W polskim prawie nie funkcjonuje legalna definicja samowoli budowlanej. Dlatego należy przyjąć, iż samowolą budowlaną są wszelkie roboty budowlane realizowane bez wymaganego prawem pozwolenia na budowę, albo zgłoszenia, a także realizowane pomimo zgłoszenia sprzeciwu przez właściwy organ. Zgodnie z treścią art.28 ustawy Prawo budowlane roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę, z zastrzeżeniem art. 29–31 w/w ustawy. W artykułach 29-31 ustawy Prawo budowlane wymienione zostały roboty budowlane które można realizować na podstawie zgłoszenia do właściwego organu, a także te które nawet takiego zgłoszenia nie wymagają. Jeżeli inwestor samowolnie wykonał roboty budowlane musi liczyć się, że poniesie za to konsekwencje. W zależności od rodzaju wykonanych samowolnie robót organ nadzoru budowlanego może wdrożyć procedurę tzw. legalizacyjną w oparciu o przepisy art.48, art.49b lub 50-51 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. prawo budowlane. Natomiast do legalizacji budynków, których budowa została zakończona przed styczniem 1995r. stosuje się przepisy ustawy z dnia 24 października 1974r. Najłatwiej będzie poniżej w kilku postach podać kilka przykładów i na ich podstawie opisać poszczególne tryby postępowania legalizacyjnego